Chăm Sóc Sức Khỏe Tinh Thần Dựa Theo Chu Kỳ Kinh Nguyệt

Suy sụp tinh thần là do căng thẳng và mất căng bằng hormone

Nguyên nhân gây suy sụp tinh thần liên quan đến kinh nguyệt, được cho là do sự mất cân bằng giữa các hormone như Estrogen (hormone nang trứng) và Progesterone (hormone hoàng thể).

Các vấn đề sức khỏe tinh thần dễ gặp phải nhất ở phụ nữ có thể kể đến là PMS (hội chứng tiền kinh nguyệt) và PMDD (hội chứng rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt). PMS bao gồm tất cả các triệu chứng khó chịu về mặt thể chất lẫn tinh thần, xảy ra ở phụ nữ trước khi bước vào kỳ kinh nguyệt hàng tháng. PMDD là một trong những dạng nặng nhất của PMS. PMDD đi kèm với những triệu chứng tâm thần nghiêm trọng, có thể ảnh hướng tới sinh hoạt hàng ngày, và được coi là một dạng rối loạn trầm cảm.

Khoảng 70% đến 80% phụ nữ ở độ tuổi từ 20-30 phải đối mặt với những triệu chứng khó chịu liên quan đến vấn đề kinh nguyệt.

Căng thẳng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến mất cân bằng nội tiết tố. Não bộ kiểm soát sự bài tiết của 2 hormone nữ quan trọng là Estrogen và Progesterone. Khi bạn cảm thấy căng thẳng, hoạt động tiết hormone của não bộ cũng sẽ bị ảnh hưởng, gây ra mất cân bằng nội tiết tố.

Do đó, việc thực hiện các biện pháp giải tỏa căng thẳng là vô cùng cần thiết để làm giảm bớt các triệu chứng PMS và PMDD nói riêng, đồng thời cải thiện sức khỏe tinh thần của bạn nói chung.

Đặc điểm tâm trạng phụ nữ trong mỗi giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt

Giai đoạn kinh nguyệt

Trong giai đoạn này, cân bằng nội tiết tố ổn định, bạn ít có nguy cơ gặp phải những rối loạn về mặt tinh thần. Tuy nhiên các vấn đề về mặt thể chất như đau bụng kinh và đau lưng có thể xuất hiện, do đó bạn nên tập trung hơn vào việc chăm sóc sức khỏe thể chất ở giai đoạn này.

Giai đoạn nang trứng

Trong giai đoạn nang trứng, nồng độ Estrogen tăng cao sẽ giúp cho tinh thần của bạn được cải thiện và trở nên phấn chấn hơn. Đây là giai đoạn phù hợp để bắt đầu xây dựng một thói quen mới, vì bạn sẽ có rất nhiều động lực để kiên trì và vượt qua khó khăn.

Giai đoạn rụng trứng

Trong quá trình rụng trứng, Estrogen sẽ giảm đồng thời Progesterone tăng lên, gây nên những thay đổi không thuận lợi về mặt hormone. Sự thay đổi này là nguyên nhân chính khiến cho tâm trạng của bạn bắt đầu trở nên bất an và không ổn định.

Giai đoạn hoàng thể

Nửa đầu giai đoạn hoàng thể, sự tiết ra các hormone tăng lên nhưng sang nửa sau lại giảm mạnh, khiến cho sự cân bằng nội tiết tố liên tục bị phá vỡ. Đặc biệt là ở nửa sau khi những tác động tích cực của hormone lên não biến mất một cách đột ngột, tâm trạng của bạn sẽ trở nên vô cùng khó chịu và rất dễ mắc phải các triệu chứng của PMS hay PMDD.

Tóm lại, bạn cần đặc biệt lưu ý tới việc chăm sóc sức khỏe tinh thần trong 2 giai đoạn là giai đoạn rụng trứng và giai đoạn hoàng thể. Ở những giai đoạn này, sự mất cân bằng nội tiết tố sẽ làm gia tăng căng thẳng cho não. Do đó bạn nên thực hiện các phương pháp giải tỏa căng thẳng để tránh tình trạng sức khỏe tinh thần trở nên tồi tệ.

Não bộ có xu hướng tích lũy căng thẳng

Não bộ có một cơ chế gọi là DMN, hay “trạng thái mặc định” của não. Ở trạng thái này, não thường có xu hướng tự suy nghĩ về những điều tiêu cực, dẫn đến lo lắng và gia tăng căng thẳng. Khi bạn ở trong trạng thái không ý thức, bộ não sẽ tự động kích hoạt “trạng thái mặc định” này và bắt đầu thực hiện đủ mọi loại suy nghĩ, chẳng hạn như hối tiếc về quá khứ hay lo lắng về tương lai. DMN tiêu thụ 60-80% tổng năng lượng của não. Do đó, khi DMN hoạt động quá mức, não bộ sẽ nhanh chóng sử dụng hết năng lượng và trở nên mệt mỏi.

Phương pháp “chánh niệm”

Bạn đã bao giờ nghe đến từ “chánh niệm” chưa? Chánh niệm hiểu một cách đơn giản là chú tâm vào giây phút hiện tại, không tiếc nuối về quá khứ, cũng không lo lắng về tương lai. Đây là một trạng thái thiền định, khi con người tập trung và điều khiển những suy nghĩ trong não bộ của mình một cách có ý thức. Bằng cách tập trung vào “hiện tại”, bạn có thể thoát khỏi “tình trạng mặc định” DMN của não, từ đó loại bỏ căng thẳng và những suy nghĩ tiêu cực.

Bài viết này sẽ không đi sâu vào phương pháp cụ thể để thực hành chánh niệm. Nếu bạn quan tâm về chủ đề này, xin vui lòng tìm kiếm thêm các nội dung có liên quan trong ứng dụng của Flora.

Kết luận

Sau đây là tóm tắt các ý chính để giúp bạn dễ dàng ghi nhớ những điểm quan trọng:

① Cần ưu tiên giải toả căng thẳng trong hai giai đoạn là rụng trứng và hoàng thể

②Não bộ ở trạng thái DMN hay “trạng thái mặc định” tính luỹ rất nhiều căng thẳng

③ “Chánh niệm” là tập trung vào hiện tại để não bộ không bị suy nghĩ quá nhiều

④ Việc thực hành chánh niệm có thể giúp não bộ thoát khỏi trạng thái mặc định và giải tỏa căng thẳng